علت ابتلا به زخم بستر و علائم آن
- تاچ پلاس
- مدت زمان لازم برای خواندن: 5 دقیقه
زخم بستر مهمانی ناخوانده است که به آرامی به لایههای زیرین پوست نفوذ میکند. این اتفاق برای افرادی که به هر دلیلی توان حرکتی محدودی دارند اتفاق میافتد و از آنجایی که به آرامی در پوست منتشر میشود، شناخت علت ایتلا به زخم بستر و علائم آن میتواند گام مهمی در درمان و جلوگیری از گسترش زخم باشد. بهترین و سریع ترین درمان زخم بستر قطعا فرایندی است که باید تحت نظر متخصص زخم و در کلینیک های تخصصی زخم صورت گیرد، پیشنهاد ما به شما گرفتن مشاوره از کلینیک زخم جهت جلوگیری از عوارض جبران ناپذیر این عارضه است.
زخم بستر چیست؟
زخم بستر یا زخم فشاری، به آسیب بافت بدن در اثر اعمال فشار یا فشار همراه با اصطکاک و برشی طولانی مدت بر روی یک یا چند نقطه از بدن، گفته میشود. این آسیب معمولاً در نواحی استخوانی بدن که در معرض فشار مستقیم قرار دارند مانند پاشنه پا، باسن، آرنج و پشت سر رخ میدهد.مکانیسم اصلی ایجاد زخم بستر، اختلال در گردش خون موضعی به دلیل فشار طولانی مدت بر روی بافت نرم است که منجر به نکروز (مرگ بافت) میشود.
به عبارت دقیقتر، زخم بستر یک اختلال پیچیده است که در آن فشار خارجی به بافت نرم منجر به ایسکمی (کاهش خونرسانی)، هیپوکسی (کاهش اکسیژن رسانی)، التهاب و در نهایت نکروز بافت میشود. این آسیب میتواند از لایههای سطحی پوست تا بافتهای عمیقتر مانند عضلات، تاندونها و استخوان گسترش یابد.
علت ابتلا به زخم بستر
زخم بستر در افرادی رخ میدهد که تحرک کمی دارند. علل مختلفی برای ابتلا به زخم بستر در این افراد وجود دارد از جمله:- فشار مداوم
- رطوبت
- تغذیه نامناسب
- عفونت
1_ فشار مداوم
فشار مداوم بر پوست، عامل اصلی ایجاد زخم بستر محسوب میشود. زمانی که یک فرد به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار میگیرد، فشار وارد شده بر روی نواحی استخوانی بدن باعث کاهش جریان خون در بافتهای زیرین میشود.این کاهش جریان خون، به دلیل فشردهسازی رگهای خونی کوچک و مویرگها رخ میدهد و در نتیجه بافتهای پوستی از اکسیژن و مواد مغذی محروم میشوند. در صورت تداوم این وضعیت، سلولهای پوستی آسیب دیده و میمیرند و در نهایت زخم بستر ایجاد میشود.
2_ رطوبت
وجود رطوبت طولانی مدت در تماس با پوست، به ویژه در نواحی که تحت فشار هستند، باعث نرم شدن و آسیبپذیر شدن پوست میشود. رطوبت ناشی از عرق، ادرار یا مدفوع میتواند لایه محافظتی پوست را از بین برده و آن را مستعد به زخم کند. همچنین، رطوبت محیطی مناسبی را برای رشد باکتریها و قارچها فراهم میکند که میتواند منجر به عفونت پوست و تشدید آسیب بافتی شود. از این رو یکی از مهم¬ترین مراقبت¬ها یرای بیمارانی که ناتوانی جسمی دارند، تمیز و خشک نگه داشتن پوست آن¬هاست.3_ عفونت
عفونت یکی از عوارض شایع و پیچیده زخم بستر است که میتواند روند بهبود زخم را به شدت کند کرده و عوارض جدیتری را به دنبال داشته باشد. باکتریها، قارچها و گاهی ویروسها میتوانند از طریق شکافهای کوچک در پوست وارد زخم شده و تکثیر شوند. عفونت با ایجاد التهاب و ترشحات چرکی، به بافتهای اطراف آسیب میرساند و باعث تخریب بیشتر بافتهای سالم میشود. همچنین، عفونت میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر انتشار عفونت به سایر قسمتهای بدن را افزایش دهد.4_ علائم زخم بستر
زخم بستر در مراحل اولیه ممکن است بدون درد و علائم واضح باشد، اما با پیشرفت بیماری، علائمی نیز ظاهر میشوند. تورم، درد، تب و لرز علائم هشدار دهنده ایجاد زخم و عفونت هستند. علائم جدیتر ابتلا به زخم بستر عبارتند از:- تغییر رنگ پوست
- تغییر بافت پوست
- ترشح از زخم
5_ تغییر رنگ پوست
تغییر رنگ پوست یکی از اولین و بارزترین علائم زخم بستر است. زمانی که فشاری مداوم بر روی یک ناحیه از بدن اعمال میشود، جریان خون به آن ناحیه کاهش یافته و سلولهای پوستی شروع به مرگ میکنند. این مرگ سلولی باعث تغییر رنگ پوست میشود. در پوستهای روشن، این تغییر رنگ معمولا به صورت قرمزی یا صورتی دیده میشود. اما در پوستهای تیره، ممکن است به شکل آبی یا بنفش ظاهر شود. این تغییر رنگ نشاندهنده کاهش اکسیژنرسانی به بافت و شروع آسیب به سلولها است.6_ تغییر بافت پوست
کاهش گردش خون در منطقهای از پوست، میتواند منجر به تغییر بافت پوست بشود. بافت پوست در آن ناحیه نرمتر، سفتتر یا حتی آبکی میشود. این تغییرات بافتی نشاندهنده آسیب جدیتر به پوست نسبت به صرف تغییر رنگ است. پوست ممکن است گرمتر یا سردتر از نواحی اطراف شود و در لمس حساستر باشد. همچنین، ممکن است تاولهایی بر روی پوست ایجاد شود که نشانهی جدایی لایههای پوست از یکدیگر است.7_ ترشح از زخم
ترشح از زخم یکی از علائم رایج زخم بستر است. این ترشحات میتوانند از آبکی و شفاف تا غلیظ و چرکی متغیر باشند. رنگ ترشحات نیز میتواند از زرد روشن تا سبز تیره متفاوت باشد. وجود ترشح نشاندهندهی یک فرآیند التهابی در زخم است و میتواند نشانهای از عفونت باشد. ترشحات چرکی اغلب نشاندهندهی عفونت باکتریایی هستند.8_ بوی بد زخم
زمانی که زخم بستر عفونی میشود، باکتریها شروع به تکثیر کرده و مواد زائدی تولید میکنند که باعث ایجاد بوی بد میشوند. این بو معمولاً شبیه بوی گوشت فاسد یا چرک است. اگر روی بدن کسی که تحرک کم یا ناتوانی جسمی زخم بد بویی مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید چرا که میتواند علامتی از ابتلا به زخم بستر باشد.مراحل ابتلا به زخم بستر و علائم هر مرحله
زخم بستر به تدریج و در چند مرحله پیشرفت میکند. مراحل زخم بستر و علائم آنها عبارتند از:مرحله اول:
علائم: قرمزی پوست که با فشار از بین نمیرود. پوست در این مرحله گرمتر یا سردتر از پوست اطراف ممکن است باشد.
شرح: در این مرحله، لایههای سطحی پوست آسیب میبینند اما هنوز زخم باز وجود ندارد.
مرحله دوم:
علائم: ایجاد تاول یا زخم سطحی. پوست ممکن است از بین برود و یک زخم باز و قرمز رنگ ایجاد شود.
شرح: آسیب به پوست در این مرحله عمیقتر شده و لایههای زیرین پوست نیز درگیر میشوند.
مرحله سوم:
علائم: از دست رفتن لایههای پوست و ایجاد زخم عمیق. چربی زیر پوست ممکن است قابل مشاهده باشد.
شرح: زخم در این مرحله بسیار عمیق شده و ممکن است به عضلات نیز برسد.
مرحله چهارم:
علائم: آسیب شدید به بافت، شامل عضلات، تاندونها و استخوان.
شرح: زخم بسیار بزرگ و عمیق است و ممکن است استخوان قابل مشاهده باشد.